Provincie – Een gezamenlijke aanpak van de iepziekte zorgt ervoor dat de iep blijft bestaan. Door deze aanpak die wordt gestimuleerd door de Stichting Groninger Bomenwacht is het aantal bomen met iepziekte gedaald van circa 10% zo’n vijftien jaar geleden tot minder dan 1% in 2024! Gemeenten, provincie, Rijkswaterstaat, bewoners en terreinbeherende organisaties spelen hierbij een belangrijke rol. De uitvoering van de opsporing en ruiming is in handen van Stichting Landschapsbeer Groningen.
Verdwenen iepen
Marloes namens Stichting Groninger Bomenwacht laat weten: “Helaas heeft de iepziekte ervoor gezorgd dat veel iepen uit ons landschap zijn verdwenen. De verspreiding ging zo snel, dat werd gevreesd voor het voortbestaan van de boomsoort. We zijn goed op weg met het behoud, maar we zijn er nog niet. Iepziekte is onuitroeibaar en vraagt voortdurende gemeenschappelijke inzet en opsporing.”
Een karakteristieke Groningse boom
De iep (Ulmus) is een karakteristieke boom voor de provincie Groningen. Begin vorige eeuw stonden er honderdduizenden in onze provincie. Vooral voor het kustgebied is de iep een belangrijke boomsoort. De bomen groeien goed op veen en kleigronden en zijn goed bestand tegen krachtige zoute (zee)wind. Veel andere boomsoorten kunnen daar niet tegen.
Waarde van de iep
De iep is een inheemse boomsoort en daarom van groot belang voor de biodiversiteit. Aangezien de waarde van bomen voor milieu en klimaat nauw samenhangt met de omvang van de kroon is bescherming van de resterende iepen van groot belang. Er zijn tientallen jonge bomen nodig om het waardeverlies van een grote boom te compenseren. In de provincie Groningen staan nu zo’n 40.000 klonale iepen en verder zijn er circa 4.000 locaties met, de meer struikvormige, veldiepen.
Iepziekte
Iepziekte is een schimmel die de vaten van bomen verstopt. Die verstopping veroorzaakt plotselinge geelverkleuring van het blad, vaak aan een enkele tak, waardoor het duidelijk herkenbaar is. Eenmaal besmette iepen herstellen niet en moeten zo spoedig mogelijk worden verwijderd om te voorkomen dat de kever die de schimmel verspreid eitjes afzet in de aftakelende iepen of dat via wortelcontact bomen in de buurt ziek worden. Aangetaste iepen moeten zorgvuldig worden opgeruimd omdat ook stukken hout met bast kunnen zorgen voor verdere verspreiding.
Het belang van gezamenlijke bestrijding
Helaas zijn de lage uitvalpercentages die door de succesvolle aanpak zijn bereikt voor sommige partijen reden om af te zien van verdere deelname aan de gezamenlijke bestrijding. Dat is heel gevaarlijk omdat de iepziekte door een onzorgvuldige aanpak snel weer massaal kan terugkomen. Als dit gebeurt gaat er bovendien veel biodiversiteit verloren en worden er veel kosten gemaakt worden voor het opruimen van dode bomen.
Toekomst voor de iep
Naast bestrijding van de iepziekte, werkt de Stichting Groninger Bomenwacht ook aan het terugbrengen van de iep in het Groningse landschap. De afgelopen jaren zijn er ruim 10.000 iepen terug geplant. “We werken hierbij met soorten die niet vatbaar zijn voor de iepziekte. Het beheersbaar maken van de iepziekte, tezamen met grootschalige aanplantprojecten, zorgen ervoor dat de iep weer toekomst heeft in het landschap van Groningen!”
