WESTERKWARTIER – zaterdag 28 oktober opent burgemeester Berend Hoekstra van Leek om 16 uur in Museum Nienoord de tentoonstelling ‘Jan Ernst Douma ~ 500 jaar reformatie in het Westerkwartier.
Kunstenaar Jan Ernst Douma uit Leek doorkruiste het Westerkwartier, een van de Groninger Ommelanden, met als resultaat het boek ‘Kerken in het Westerkwartier, 82 tekeningen van vroeger tot vandaag’. Dat boek bood hij burgemeester Hoekstra in 2015 aan en de burgemeester liet het de medewerkers van Museum Nienoord zien.
Kort erna ontdekte Douma, dat Dorkwerd ook bij het Westerkwartier hoort. Dus: dat hij er nog een kerk bij moest tekenen, om het overzicht verder te completeren. Deze tekening is hier voor het eerst te zien, samen met alle andere tekeningen die inmiddels over het land verspreid waren.
Ineke Blaauwiekel, de vormgeefster van het boek, ontwierp er nog één pagina bij. En wie met zijn boek naar de tentoonstelling komt, krijgt deze pagina er gratis bij. Het eerste exemplaar van deze tekening is voor de burgemeester. En het boek wordt in de museumwinkel te koop aangeboden.
De tekeningen zijn losjes maar trefzeker getekend, met overtuigende weergave van licht, ruimte en materiaal. Bijzonder zijn de anekdotische details die Douma nergens weglaat. Zoals de auto die bij de ene kerk dwars voor de deur geparkeerd staat, een uithangbord dat elders in het beeld hangt, etc. Daaruit blijkt ook de menselijke aanwezigheid en activiteit in de dorpen… verder is het er vooral heel rustig. De tekeningen geven aldus ook een aantrekkelijk tijdsbeeld.
Elders in het Museum zijn aquarellen (oa. van de singel van het Landgoed) en oliverven (oa. stadsgezichten) van Douma te zien.
De serie kerktekeningen wordt aangevuld met gebruiksvoorwerpen en interieurstukken uit kerken in het Westerkwartier. Deze zijn gekozen en bijeengebracht in samenwerking met alle streekhistorische kringen in het Westerkwartier, en alle geloofsgemeenschappen voor zover die zich meldden. Aldus ontstaat een soort ‘duo-tentoonstelling’ met hedendaagse beeldende kunst enerzijds, en cultuurgeschiedenis anderzijds.
Opvallend in de kerk-/cultuurhistorische presentatie is de soberheid in materiaal en uitvoering. De kerkgangers waren kennelijk bescheiden en/of niet kapitaalkrachtig. Of focusten niet op materiële rijkdom, maar op het gesproken woord. Met als beroemde uitzondering hierop: de kerk van Midwolde, ‘hofkapel’ van de borgheren.
Stukken uit Museum Nienoord zelf zijn bijvoorbeeld vier rijtuigen die ook bij deze tentoonstelling heel inpasbaar blijken. Van de gitzwart glanzende coupé van onze eerste protestantse koning Willem I, een topstuk omdat dit het oudste nog bestaande Oranje-rijtuig is (op een parkwagen uit 1680 op Nienoord van Het Loo na maar dat is een maquette), tot katholieke kerkbrikken.
De bruiklenen zijn gerangschikt rondom doeken (ontworpen door digiTAAL in Groningen), met per doek een thematische insteek op de kerkgeschiedenis in het Westerkwartier. Tekst, geluid en beeld vullen het verhaal verder aan. De streekhistorische kring uit Leek wijdt zijn nieuwste magazine aan deze tentoonstelling.
In Museum Nienoord kan dankzij de samenwerking met de kunstenaar, de streekhistorische kringen, de geloofsgemeenschappen, en veel vrijwilligers, de kerkgeschiedenis van het Westerkwartier aantrekkelijk worden belicht aan de hand van hedendaagse beeldende kunst, en authentieke voorwerpen, tekst, beeld en geluid.
De tentoonstelling opent dan ook op de dag dat ‘Europa-breed’ 500 jaar reformatie wordt herdacht.
Het Kamerkoor Peize verzorgt tijdens de opening een optreden. De tentoonstelling is open op 28 en 29 oktober van 11.00-17.00 en vervolgens vanaf 4 november t/m 18 maart 2018 op vrijdag t/m zondag van 13.00-17.00 uur. In de kerst- en voorjaarsvakantie zijn we weer open van di. t/m zo. van 11.00-17.00 uur.
